Esencja teorii motywacji McGregora

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

W swojej książce z 1960 r. „Ludzka strona przedsiębiorstwa” Douglas McGregor zaproponował dwie teorie, za pomocą których można zobaczyć, jak motywować ludzi w przedsiębiorstwach. Naukowiec nazwał je „Teorią X” i „Teorią Y”.

Douglas McGregor w swoich pismach przekonywał, że rolą zarządzania jest uwzględnienie czynnika ludzkiego w zarządzaniu produkcją. Na tej podstawie naukowiec był w stanie określić podstawowe zasady zarządzania ludźmi w przedsiębiorstwie. Warto przyjrzeć się bliżej danym z teorii motywacji McGregora.

Historia i podstawy

Pierwszą teorią zaproponowaną przez McGregora była „Teoria X”. Początkowo naukowiec przekonywał, że pracownicy to ludzie, którzy nie chcą być odpowiedzialni za swoją pracę i mogą na nich wpływać strach, groźby czy dźwignia finansowa.

Po pewnym czasie Douglas McGregor stwierdził, że takie podejście do zarządzania nie jest skuteczne, ponieważ takie rozumienie istoty człowieka nie jest prawdziwe. Dlatego z czasem pojawiła się „Teoria Y”, zgodnie z którąprzedstawił personel jako osoby pracowite, gotowe wziąć odpowiedzialność za swoje działania i uczciwie pracować dla dobra organizacji.

Jednakże ważne jest, aby zrozumieć, że te obszary nie wykluczają się wzajemnie, a jedynie uzupełniają. Na podstawie tych ustaleń McGregor w swojej teorii motywacji zaproponował metody zarządzania personelem, odnoszące się zarówno do pierwszej, jak i drugiej grupy.

"Teoria X": definicja i istota

Zasadniczo „Teoria X” sugeruje, że ludzie pracują tylko dla pieniędzy i osobistego bezpieczeństwa. Na podstawie tego stwierdzenia McGregor sporządził następujący portret przeciętnego pracownika przedsiębiorstwa:

• osoba nie lubi pracy i stara się jej unikać;
• pracownik nie ma ambicji, nie chce żadnej odpowiedzialności i woli podążać za kimś bardziej autorytatywnym niż kierować zespołem;
• jest egocentryczny i dlatego nie dba o cele organizacyjne;
• osoba jest odporna na wszelkie zmiany, ale jednocześnie jest łatwowierna i niezbyt mądra.

Zgodnie z Teorią X, podejścia do HR mogą być różne, od twardych do miękkich. Pierwsza opiera się na przymusie, ukrytych zagrożeniach, ścisłym nadzorze i kontroli. Łagodne podejście polega na byciu tolerancyjnym i nadziei, że w zamian pracownicy będą najlepsi, jak mogą, gdy zostaną o to poproszeni. Jednak żadna z tych skrajności nie jest optymalna w zarządzaniu organizacją.

Twarde podejście prowadzi dowrogość, celowo niska produktywność i konieczność łączenia się pracowników w nieformalne grupy. Miękkie podejście prowadzi do coraz większych wymagań pracowników, aby uzyskać więcej nagród w zamian za stale spadającą wydajność. Optymalne podejście do zarządzania zgodnie z Teorią X prawdopodobnie znajduje się gdzieś pomiędzy tymi tak zwanymi skrajnościami.

Teoria Y

Zawarto tutaj następujące ogólne założenia:

• dla osoby praca może być tak naturalna jak zabawa lub wypoczynek;
• ludzie będą zorientowani na osiąganie swoich celów w pracy, jeśli są im oddani;
• Ludzie będą zaangażowani w realizację swoich celów, jeśli ich nagrody zaspokoją wyższe potrzeby, takie jak samorealizacja.
• większość ludzi może poradzić sobie z odpowiedzialnością, wykorzystując swoją pomysłowość w pracy.

Dzięki tym założeniom możliwe jest dostosowanie celów osobistych do celów organizacji, wykorzystując motywację pracownika do wykonywania zadań.

McGregor podkreślił, że „Teoria Y” nie ma być miękka. Przyznał, że niektórzy ludzie mogli nie być w stanie osiągnąć wymaganego poziomu dojrzałości do pracy i dlatego mogą potrzebować ściślejszej kontroli, którą można poluzować w miarę rozwoju pracownika.

Związek między teoriami motywacji Douglasa McGregora a hierarchią potrzeb

W swojej pracy naukowieckorzystał z doświadczeń innych twórców nauki o zarządzaniu. Opierając się na hierarchii potrzeb A. Maslowa, w swojej teorii motywacji McGregor ustalił, że zaspokojona potrzeba nie pobudza już człowieka do niczego. Zgodnie z ideą McGregora, firma zachęca osobę do wykonywania swoich obowiązków zawodowych poprzez pieniądze i inne świadczenia, które pomogą zaspokoić mniejsze potrzeby pracownika. Ale gdy te potrzeby zostaną zaspokojone, źródło motywacji zostaje utracone.

W swojej teorii motywacji McGregor doszedł do wniosku, że styl zarządzania oparty na „Teorii X” w rzeczywistości utrudnia zaspokojenie ludzkich potrzeb wyższego poziomu. Dlatego jedynym sposobem, w jaki pracownicy mogą się uciec, jest próba zaspokojenia swoich wyższych potrzeb w swojej pracy poprzez zdobywanie większych nagród pieniężnych. Chociaż pieniądze mogą nie być najskuteczniejszym sposobem na samorealizację, w środowisku Theory X zwykle może to być jedyny sposób.

Ludzie wykorzystują pracę do zaspokojenia swoich niższych potrzeb, ale jednocześnie starają się zaspokoić w czasie wolnym te wyższe. Ale właśnie wtedy, gdy zaspokaja się wyższe potrzeby miejsca pracy, pracownik może być znacznie bardziej produktywny i użyteczny dla firmy.

Wniosek

Koncepcja, która została włączona do teorii motywacji przez D. McGregora, wyjaśniła wielu liderom, jak zarządzać ludźmi. Ogólnie rzecz biorąc, praca tego naukowca stała się punktem wyjścia dla wielu innych teoretyków w tej dziedzinie.zarządzanie personelem.

Teorie X i Y są odzwierciedleniem skrajnych wzorców zachowań pracowników przedsiębiorstwa. Dlatego naukowiec w końcu połączył je w jedną – „Teorię XY”, która sugeruje, że w organizacji mogą pracować zarówno „zupełni leniwi ludzie”, jak i „pracownicy kreatywni i zdolni”. Dlatego, jak zauważył sam McGregor, teorie motywacji X i Y powinny być używane przez lidera w sposób kompleksowy, ale nie osobno.