Gazociąg do Chin. Projekt i schemat gazociągu do Chin

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

Rosja i Chiny podpisały wielki kontrakt na dostawy gazu ziemnego. Oczekuje się, że gazociąg do Chin pozwoli Gazpromowi na dywersyfikację eksportu, a także przyczyni się do dalszych sukcesów współpracy obu krajów.

Umowa podpisana

Pod koniec maja 2014 roku Rosja i Chińska Republika Ludowa (reprezentowana przez Gazprom i CNPC) podpisały umowę na dostawy gazu ziemnego z naszego kraju. Dokument został podpisany podczas oficjalnej wizyty Prezydenta Federacji Rosyjskiej w Chinach. Wartość kontraktu to 400 miliardów dolarów, a czas jego trwania to 30 lat. Roczny wolumen dostaw wyniesie 38 miliardów metrów sześciennych gazu.

Ta umowa jest wyjątkowa dla Gazpromu. Rosyjska firma nigdy nie zawierała z nikim takich umów. Niektórzy eksperci uważają, że Chiny otrzymały gaz po niższej cenie (około 350 USD za tysiąc m3), co odpowiadało Rosji (początkowo prosiliśmy o 400). Wraz z porozumieniem obu krajów podpisano memorandum w sprawie priorytetu wzajemnego zrozumienia w zakresie dostaw gazu. Aby zrealizować kontrakt, zostanie zbudowany nowy gazociąg z Rosji do Chin.

Trudna droga do podpisania

Zaledwie kilka dni przedpodpisanie kontraktu gazowego między Rosją a Chinami, różne media informowały, że negocjacje utknęły w martwym punkcie i nie można było zawrzeć żadnego porozumienia.

Tezy te, jak uważają niektórzy eksperci, miały pewną słuszność - choćby dlatego, że kilka lat wcześniej próby zawarcia takiej umowy między Federacją Rosyjską a Chinami co jakiś czas kończyły się niepowodzeniem. Weźmy na przykład petersburskie forum gospodarcze w 2011 r.: przedstawiciele chińskich firm gazowych byli na nim, ale nie osiągnęli porozumienia ze swoimi rosyjskimi odpowiednikami. Powodem była niezgoda na cenę. Niektórzy eksperci uważali, że Federacja Rosyjska oferuje gaz dwukrotnie droższy niż Chiny mogłyby otrzymać z innych krajów, w szczególności z państw Azji Centralnej. Dlatego pytanie, czy pojawi się gazociąg z Rosji do Chin, pozostaje aktualne przez długi czas.

Kontrakt gazowy: jak wpłynie na stosunki między Rosją a Chinami?

Podstawy strategicznego partnerstwa między Rosją a Chinami zostały położone w latach 90-tych. W 2001 roku państwa podpisały porozumienie, zgodnie z którym miało nastąpić budowanie dobrosąsiedzkich i przyjaznych stosunków. W 2011 roku podjęto próby przesunięcia współpracy na płaszczyznę strategiczną, co zdaniem niektórych ekspertów wyprzedziło dotychczasowe sukcesy na kontrakcie gazowym.

Istnieje wersja, w której podpisanie niedawnego porozumienia jest obiecujące nie tylko z punktu widzenia korzyści finansowych dla Gazpromu, ale także pozyskania środków na rozwój innych branżgospodarki obu krajów. Planowane jest przeprowadzenie kilku rund inwestycji infrastrukturalnych (np. budowa mostu przez Amur), w celu sfinansowania projektów związanych z turystyką i wsparciem społecznym osób starszych. Współpraca rosyjsko-chińska może się pogłębić w regionach, zwłaszcza tych, w których zostaną ułożone kluczowe elementy gazociągu.

Optymistyczny punkt widzenia

Niektórzy eksperci uważają, że podpisanie umowy między Chinami a Rosją na dostawy gazu oraz porozumienia o rozpoczęciu budowy gazociągu do Chin jest wydarzeniem o największym znaczeniu dla całej planety. Analitycy uważają, że połączy gospodarki obu krajów i przyniesie wiele korzyści wszystkim. Istnieje wersja, w której obie strony celowo poszły na ustępstwa tylko po to, by osiągnąć porozumienie.

Gdyby nie to, umowa najprawdopodobniej nie zostałaby podpisana. Dlatego analitycy uważają, że bardzo ważne jest, aby Rosja i Chiny były początkowo ustawione na wynik. Na stronie dużej chińskiej gazety przeprowadzono ankietę wśród użytkowników. Pytanie brzmiało: "Co jest dla Ciebie ważniejsze - sam fakt podpisania umowy między Federacją Rosyjską a Chinami czy korzyść ekonomiczna?" Większość użytkowników wybrała pierwszą opcję. Można więc powiedzieć, że rząd ChRL w pewnym stopniu odzwierciedlał interesy obywateli. Ponadto analitycy uważają, że kontrakt gazowy pomoże obu krajom poczuć się pewniej w rozwiązywaniu problemów rozwojowych w regionie Azji i Pacyfiku. Dzięki budowie gazociągu do Chin Rosja będzie mogła zatem:zwiększyć swoją wagę polityczną.

Pesymistyczny punkt widzenia

Wśród ekspertów istnieje wersja, że podpisanie kontraktu gazowego z Chinami było dla Rosji nieopłacalne. Nasz kraj, zdaniem zwolenników tej opinii, mógł coś wygrać cenowo, ale przegrał pod względem warunków dostaw gazu. Mówimy tu o klauzuli „bierz lub płać” (co oznacza „bierz lub płać”), którą Gazprom zwykle zawiera w swoich kontraktach. Eksperci uważają, że klauzula ta mogła nie znaleźć się w umowie podpisanej między Rosją a Chinami.

Może to doprowadzić do tego, że Rosja, która zbudowała kosztowną infrastrukturę dostaw gazu, będzie miała niechęć do jej wystarczająco aktywnego wykorzystania. Budowa gazociągu do Chin może więc być nieopłacalna. W rezultacie rząd będzie zmuszony szukać środków na zrekompensowanie ewentualnych kosztów.

Jak potoczy się rurociąg

Zakłada się, że gazociąg do Chin będzie przebiegał przez region Ałtaju. Jeśli spojrzeć na historię stosunków rosyjsko-chińskich w kwestii gazu, okazuje się, że ten model był rozważany już w latach 90-tych. Projekt gazociągu do Chin istnieje od dawna. Problem dotyczył tylko ceny, ale teraz, gdy został rozwiązany, eksperci uważają, że istnieje możliwość, że strony porozumienia zaczną układać rury przez Ałtaj. Główne cechy rurociągu są następujące. Długość autostrady wyniesie 2,6 tys. km, przepustowość ok. 30 mld m sześc. Umożliwi to dostawę gazu zeksploatacja kopalń w regionie Jamał. Oprócz gazociągu Ałtaj Chiny i Rosja planują zorganizować dostawę paliwa inną odnogą. Będzie składać się z odcinka Jakucja-Władywostok oraz odgałęzienia w kierunku Chin w pobliżu Błagowieszczeńska. Rozwój głównego pola dla tej gałęzi - Czajandinskoje - rozpocznie się, zgodnie z planami obu krajów, w 2019 roku. Wielu ekspertów uważa ten schemat gazociągu do Chin za bardzo przemyślany i skuteczny.

Jak kontrakt wpłynie na inne rynki

Według niektórych ekonomistów umowa podpisana między Rosją a Chinami nie wpłynie znacząco na relacje gazowe Gazpromu z Europą. W dużej mierze dlatego, że kraje UE w niedalekiej przyszłości mogą wprowadzić praktykę oszczędzania energii i zacząć zużywać mniej gazu. Kontrakt między Rosją a Chinami, zdaniem ekspertów, nie stał się szczególną sensacją, ponieważ taki obrót wydarzeń jest w zasadzie całkiem logiczny na tle planów ogłoszonych w poprzednich latach. A gazociąg Ałtaj do Chin wcale nie jest nowym projektem.

Ponadto, jak twierdzą analitycy, nie ma potrzeby dostrzegania bezpośredniego związku między sankcjami wobec Rosji ze względu na sytuację na Ukrainie. Stosunki między Federacją Rosyjską a ChRL nie mają zatem wyraźnego kontekstu politycznego. Niektórzy europejscy eksperci są przekonani, że Rosja planowała podpisanie kontraktu z Chinami na długo przed bieżącymi wydarzeniami na arenie polityki zagranicznej.

Opinia USA

Niektórzy analitycy amerykańscy mają tendencję do kwestionowania korzyści Rosji z umowy gazowej z Chinami, która mogłabydo własnych celów wykorzystać dążenia Federacji Rosyjskiej do większej ochrony przed sankcjami ze strony państw zachodnich. Eksperci amerykańscy uważają, że cena kontraktu nie jest tak jasna, jak się wydaje: ich zdaniem Chiny zapłacą Gazpromowi mniej niż np. kraje europejskie. Na tej podstawie Rosja, zdaniem analityków, poszła jednak na ustępstwa. A Chiny skorzystały więc na podpisaniu kontraktu – zarówno pod względem ceny, jak i wygody lokalizacji gazociągu. Z kolei Amerykanie uważają, że Rosja otrzymała tylko szansę pokazania Europie możliwości dywersyfikacji dostaw gazu. Ponadto analitycy ze Stanów Zjednoczonych zauważają, że Rosja nie jest skłonna rozważać akceptowalnej opcji, gdy jej ekonomiczna zależność od Chin będzie większa niż od Europy. I to powinno być brane pod uwagę przy budowie gazociągu do Chin, Gazpromu.

Zakres umowy

Tak więc gazociąg do Chin będzie dostarczał rosyjskiemu sąsiadowi gaz w ilości 38 miliardów metrów sześciennych rocznie. Dużo czy mało? Przejdźmy do statystyk dotyczących struktury dostaw rosyjskiego gazu ziemnego do różnych krajów świata. W 2013 roku Gazprom wyeksportował rurociągami 196 mld m sześc. paliwa. To najwyższa liczba od siedmiu lat. Głównymi odbiorcami rosyjskiego gazu są kraje spoza WNP. W 2012 roku zakupili 138,8 mld m3 paliwa. Głównymi importerami rosyjskiego gazu stały się Niemcy, Turcja i Włochy. Z kolei w 2012 roku do krajów WNP i krajów bałtyckich wyeksportowano 64,4 mld metrów sześciennych paliw. Okazuje się, że przyszły wolumen dostaw gazu do Chin wynosi około 20%aktualne wyniki Gazpromu. Rynek chiński mógłby zatem zastąpić połowę tego, co konsumują kraje sąsiednie i ponad jedną czwartą od nabywców europejskich (dane z 2012 r.). Pytanie brzmi, jak szybko powstanie ten sam gazociąg do Chin przez Ałtaj.

Dlaczego Chiny potrzebują rosyjskiego gazu?

Niektórzy eksperci są pewni: Chiny potrzebują rosyjskiego gazu nie mniej niż Rosja potrzebuje eksportu. Główne czynniki tego stanu rzeczy związane są z gospodarką ChRL i stanem ekologii tego kraju. W 2013 roku importowano około jednej trzeciej gazu w Chinach. Udział paliw z importu, jak zauważają analitycy, stale rośnie w Chinach wraz ze wzrostem popytu krajowego. Jeśli w 2012 r. udział gazu w zużyciu energii w Chinach wynosił 5,4%, to w 2014 r. przewiduje się, że będzie to 6,3%.

Według prognoz chińskiego rządu w 2015 roku gospodarka tego kraju będzie potrzebowała 230 miliardów metrów sześciennych paliwa. Własna produkcja gazu w Chinach nie jest tak duża. Rosną (o 12% rocznie), ale nie tak szybko jak jego konsumpcja (o 18% rocznie). Ważny jest również czynnik środowiskowy. Chiny muszą przestawić się na paliwa, które w jak najmniejszym stopniu szkodzą przyrodzie. Według niektórych ekspertów gaz jest najlepszą opcją. Co więcej, wkrótce pojawi się doskonały projekt gazociągu do Chin.

Czy Rosja ma konkurentów?

Teraz dwoma głównymi dostawcami gazu ziemnego do Chin są Turkmenistan (w 2012 roku kraj ten dostarczył do Chin około 20 miliardów metrów sześciennych paliwa) oraz Katar. WEksperci uważają, że w najbliższych latach wielkość eksportu z byłej republiki radzieckiej może sięgnąć 65 miliardów. Inni dostawcy gazu do Chin to Australia, Malezja, Indonezja i Jemen. Okazuje się, że Rosja jest obecnie outsiderem w rankingu, a po otrzymaniu do dyspozycji gazociągu do Chin będzie musiała stać się silnym konkurentem dla innych krajów.