Śmigłowce bojowe – broń XXI wieku

2025 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2025-01-24 13:23

W czasie II wojny światowej helikoptery były używane sporadycznie (do korygowania ostrzału artyleryjskiego i innych celów pomocniczych). Wojsko we wszystkich krajach świata nie przywiązywało dużej wagi do tych ekscentrycznych maszyn, uważając, że są one zbyt wrażliwe i kapryśne, a ich charakterystyka lotu jest całkowicie nieodpowiednia do walki. W 1948 roku dowództwo armii amerykańskiej odmówiło ich zakupu, uważając helikoptery za kosztowną i bezużyteczną zabawkę. Nie można powiedzieć, że kierownictwo sowieckich sił zbrojnych traktowało je inaczej.

Rozpoczęta dwa lata później wojna koreańska radykalnie zmieniła nastawienie do wiropłatów. Trudno nawet zliczyć, ilu amerykańskich żołnierzy uratowały proste i małe lotnicze śmigłowce pogotowia ratunkowego, które przewoziły rannych na zewnętrznych zawiesiach (po jednej osobie z każdej strony przezroczystej budki).

Wojna w Wietnamie rozszerzyła zakres nowego typu technologii lotniczej. Wraz z Huey UH-1, przeznaczonym do transportu siły roboczej i uzbrojonym w dość prostą broń ogniową, pojawiły się śmigłowce bojowe,przeznaczony do uderzeń szturmowych. Ogromnego znaczenia nabrały wojskowe zdolności transportowe wiropłatów, które wykonywały miliony lotów bojowych i przewoziły dziesiątki milionów żołnierzy. W warunkach wojny mobilnej jakość śmigłowców, np. zdolność do obejścia się bez pasa startowego, nabrała szczególnego znaczenia.

Śmigłowce szturmowe „Cobra” AN-1, uzbrojone w rakiety i działo 40 mm, zyskały ogólnie wygląd, który na pierwszy rzut oka pozwala odróżnić współczesne śmigłowce szturmowe: wąski kadłub ze szkłem pancernym i podwójny kabina i brak jakichkolwiek innych funkcji niezwiązanych z głównym celem - ogniem pokonania wroga.

Samolot wiropłatów rozwijał się również w Związku Radzieckim. Śmigłowce bojowe Mi-24, których rozwój rozpoczęto pod koniec lat sześćdziesiątych, zgodnie z planem zleceniodawcy, Ministerstwa Obrony, miały łączyć dwie główne funkcje – uderzeniową i transportową. Podobnie jak amerykańska Cobra, która pożyczyła elektrownię od Irokezów – Huey, śmigło i silnik sprawdzonego i niezawodnego Mi-8 zostały użyte w konstrukcji radzieckiego Mi-24. Jak dobrze wyszło, czas pokazał. Te śmigłowce bojowe służą w armiach wielu krajów (i były używane w różnych wojnach). Mają swoje wady, ale mają też swoje zalety.

Śmigłowiec Apache AN-64 wyznaczył kierunek rozwoju nowej generacji wiropłatów bojowych przeznaczonych do niszczenia pojazdów opancerzonychwroga za pomocą ultraprecyzyjnych technologicznych systemów ognia. Tą drogą poszły biura projektowe z różnych krajów (od Rosji po RPA). Śmigłowce bojowe drugiej generacji wyróżniają się wysoką przeżywalnością dzięki opancerzeniu i racjonalnemu rozmieszczeniu istotnych komponentów, potężnej broni wyposażonej w inteligentne systemy kierowania ogniem oraz dostępności środków utrudniających ich wykrycie.

Rosyjskie śmigłowce bojowe drugiej generacji są reprezentowane przez maszyny Ka-50 i Mi-28, które przewyższają swoje zagraniczne odpowiedniki pod względem wielu wskaźników wydajności.