Co to jest racjonowanie siły roboczej? Podstawowe pojęcia, organizacja, rodzaje, metody obliczeń i rachunkowości

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

Myśląc o racjonowaniu siły roboczej, wielu z nas ma skojarzenia z produkcją, nieprzerwanym przepływem pracy. Termin ten ma ogromne znaczenie w planowaniu gospodarczym. I choć dziś często można usłyszeć opinię, że racjonowanie siły roboczej jest echem sowieckiego systemu produkcji, większość przedsiębiorstw przemysłowych nie spieszy się z rezygnacją z tego narzędzia.

Dlaczego ustalać standardy pracy

Nie sposób wyobrazić sobie nowoczesnego procesu zarządzania bez kosztów produkcji, zwłaszcza w obecności takiego składnika, jak wynagrodzenie za pracę pracowników. Ale czym jest racjonowanie siły roboczej, co oznacza ta koncepcja? Przede wszystkim jest to mechanizm ustalania kosztu czasu pracy na realizację określonego rodzaju pracy w środowisku produkcyjnym. Stawka robocizny jest jednostką miary, która pozwala zaplanować,analizować całkowite koszty pracy w warunkach organizacyjno-technicznych.

W czasie kryzysu pojawia się pilna potrzeba regulacji prawa pracy. Chęć przedsiębiorców do obniżania kosztów prowadzi do rozwoju nowych, bardziej efektywnych instrumentów ekonomicznych. Jednym z nich jest regulacja kosztów pracy. Wszystkie firmy, stowarzyszenia przemysłowe z sektorów przemysłu ciężkiego i lekkiego, budownictwa, transportu, łączności pragną nie tylko utrzymać swoje miejsce w niszy rynku krajowego, ale także osiągnąć lepsze wyniki, co jest niemożliwe bez zastosowania innowacyjnych podejść i zwiększenie poziomu konkurencyjności.

Zarządzanie racjonowaniem pracy jest ważnym elementem zarządzania produkcją, z którego korzystają zarówno przedsiębiorcy krajowi, jak i zagraniczni. Doświadczenie zdobyte w tym segmencie obejmuje nie tylko produkcję wyrobów materialnych, ale również sektor usług. Ekonomiści uznają za celowe prace nad racjonowaniem pracy w instytucjach budżetowych, jeśli liczba pracowników przekracza 50 osób. Krótko mówiąc, w każdej branży zawodowej konieczne jest przestrzeganie racjonalnych i wydajnych standardów pracy. Zaniedbywanie ich w warunkach niestabilności gospodarki rynkowej jest dość ryzykowne.

Jaka jest różnica między normą a standardem?

Te dwa terminy są często mylone w środowiskach nieprofesjonalnych. Są uważane za synonimy, które mają dokładnie to samo znaczenie, ale w rzeczywistości, pomimo pozornej bliskości, pojęcia te mają różne definicje. Standardjest naukowo uzasadnioną, centralnie opracowaną miarą kosztów pracy. Jednocześnie może być wdrożony w przedsiębiorstwie lub służyć jako rodzaj modelu dla organizacji do samodzielnego opracowania własnych wskaźników norm. Stosowanie norm można powtarzać przez długi czas, a norma jest ustalana tylko dla jednego konkretnego zadania i jest zastępowana innym przy najmniejszym dostosowaniu organizacyjnym i technicznym.

Koncepcja normalizacji

Standardy i normy są stosowane wszędzie, na każdym poziomie, na każdym etapie procesu produkcyjnego. Co to jest prawo pracy? Jest to swego rodzaju sposób na racjonalną dystrybucję zasobów pracy i kosztów czasu. Normy są stosowane w procesie produkcji głównej i pomocniczej. Istnieje pewien sens w ustalaniu standardów pracy dla przenośników, ręcznej (mieszanej), jednostkowej lub masowej, masowej produkcji. Ponadto opracowywane są zalecenia dotyczące racjonowania pracy pracowników kadry i kierownictwa przedsiębiorstwa.

Ustalanie standardów i środków pracy należy rozpatrywać w szerokim i wąskim znaczeniu. Przede wszystkim jest to uporządkowany zestaw specjalnych narzędzi i metod, które mają na celu skuteczne określenie miary pracy. Jego celem jest uzyskanie obiektywnej oceny istniejącej wydajności procesu produkcyjnego oraz zgodności zastosowanych kosztów pracy z wysokością nagrody rzeczowej.

W szerszym znaczeniuaby określić, czym jest racjonowanie siły roboczej, możesz to zrobić: jest to obszar działalności o orientacji ekonomicznej, inżynieryjnej i społecznej. W celu wdrożenia standardów procesu pracy środki takie są wykorzystywane jako materiały regulacyjne oraz wyniki badań ekonomicznych i teoretycznych z wykorzystaniem programów komputerowych do obliczania wartości minimalnych, maksymalnych i średnich.

Klasyfikacja standardów pracy

Miarę tę można wyrazić za pomocą różnych wskaźników - objętości, czasu, liczby obiektów wykonawczych i obsługiwanych. W stosowanych systemach racjonowania pracy dużą wagę przywiązuje się do opracowywania standardów wykonania jednej jednostki produktu przez jednego lub grupę wykonawców. Jako przykład weźmy zespół montażowy, który montuje jeden wyłącznik próżniowy w ciągu 2 godzin. Równolegle ze wskaźnikiem czasu brana jest pod uwagę odwrotność racjonowania pracy – stopa produkcji. Zasadniczo standard ten obejmuje ustalenie ilości pracy, rodzaj planu, który pracownicy muszą wykonać na jednej zmianie. Ponieważ zespół montażowy montuje jeden wyłącznik w ciągu średnio dwóch godzin, staje przed zadaniem montażu co najmniej czterech takich samych wyłączników na zmianę.

Innym standardem racjonowania siły roboczej jest stawka za usługi. Przeznaczony jest dla wykonawców i określa, ile obiektów mają służyć w określonym czasie. Na przykład, specjalista ds. regulacji sprzętu musi naprawić siedem maszyn na zmianę. Odwrotna miara liczby pozwalaoblicz, ilu pracowników trzeba zaangażować, aby wykonać określoną ilość pracy lub konserwacji zakładu produkcyjnego w jednostce czasu.

Racjonowanie siły roboczej w organizacjach budżetowych implikuje istnienie takiego standardu jako miernika zarządzania, odzwierciedlającego liczbę pracowników, którzy mogą być pod kierownictwem dyrektora. Druga nazwa tego wskaźnika to norma liczby podwładnych. Na przykład kierownik budowy zarządza przepływem pracy, który może być ograniczony do 35 osób.

Zgodnie z normą czasu obsługi zakłada się miarę, która zatwierdza racjonalny czas poświęcony na pracę z jednym obiektem. Możemy mówić nie tylko o konserwacji urządzeń przemysłowych, ale także o innych branżach usługowych. Na przykład specjalista ma nie więcej niż 15 minut, aby obsłużyć jednego gościa w wielofunkcyjnym centrum.

Metody obliczania

Reglamentacja pracy pracowników to osobny obszar naukowy ekonomii, który posiada własne narzędzia i metodologię. Umownie wszystkie metody obliczania norm wykonania zadań roboczych można podzielić na analityczne i podsumowujące.

Druga grupa obejmuje techniki, które nie przewidują potrzeby rozróżniania operacji produkcyjnych na kilka etapów. Metody podsumowujące nie zakładają analizy procesu pracy, uzyskania oceny racjonalności wykorzystanych zasobów i kosztów pracy. Takie techniki pozwalają określić znormalizowane wskaźniki przy użyciu informacji statystycznych i operacyjnych. I w tym sensie ma to ogromne znaczenieposiada kompetencje normalizatora, dlatego ważną rolę odgrywa tu tzw. czynnik ludzki.

Analityczne metody kalkulacji są coraz częściej stosowane do racjonowania pracy w instytucjach budżetowych. Polegają na dogłębnej analizie procesu pracy, jego rozróżnieniu na kilka etapów pracy wykonywanej przez wykonawców. Jednocześnie zawsze uwzględniana jest specyfika standardów pracy i instrukcji wykonywania obowiązków zawodowych. Kategoria analitycznych metod obliczania standardów pracy obejmuje narzędzia badawcze, obliczeniowe i matematyczno-statystyczne.

Metoda badawcza polega na przeprowadzeniu analizy w oparciu o dostępne informacje zebrane podczas tworzenia chronometrycznych technologii produkcji i planowania czasu pracy. Taktowanie w systemie racjonowania pracy to technika, w której w maszynowym lub ręcznym typie produkcji określa się miary wielokrotnej powtarzalności tych samych elementów eksploatacyjnych i technicznych. Zadaniem harmonogramu jest ustalenie czasu głównego i pomocniczego na wykonanie poszczególnych operacji w celu realizacji procesu pracy. Pomiar czasu jest używany jako bezpośrednie narzędzie normalizacji w produkcji i weryfikacji skuteczności zastosowanych norm poprzez obliczenia lub wybór.

Dodatkowo można zastosować metodę chwilowych obserwacji, która pozwala oszacować koszty pracy bez mierzenia wskaźników bezpośrednio z nimi związanych. To narzędzie jest oparte naTeoria prawdopodobieństwa. Nie ma tu potrzeby ciągłego rejestrowania czasu, ponieważ metoda pozwala na jednoczesne pokrycie kilku obiektów i ich czynności.

Główne zadania

Głównym celem racjonowania pracy w przedsiębiorstwie produkcyjnym lub nieprodukcyjnym, instytucji budżetowej jest zapewnienie satysfakcjonujących warunków dla maksymalizacji wydajności potencjału pracy, podniesienia konkurencyjności produktów oraz zajmowania wyższych stanowisk w kraju lub za granicą rynku poprzez obniżenie kosztów pracy i wprowadzenie do procesu innowacji technologii pracowniczych.

Głównym zadaniem racjonowania siły roboczej jest rozwiązanie szeregu problemów:

• zapewnienie efektywnego planowania kosztów pracy i alokacji gotowych do użycia zasobów;
• ustalenie optymalnej równowagi pomiędzy ilością dostępnego sprzętu a liczbą pracowników, którzy go obsługują i wykonują zadania produkcyjne;
• opracowanie zasad i regulaminów pracy w ramach konkretnego przedsiębiorstwa.

System standardów pracy stosowanych w produkcji jest powszechnie rozumiany jako zestaw strategicznych metod organizowania, koordynowania i zarządzania procesem pracy. Kompleks ten obejmuje również inne ważne elementy racjonowania w produkcji:

• wybór metodycznego podejścia do wyznaczania standardów dla różnych działań i kategorii zatrudnianego personelu;
• algorytm szacowania normzgodnie z kryteriami jakości, a także zastosowanie skutecznej procedury wymiany;
• utrzymywanie odpowiedniej dokumentacji pomocniczej odzwierciedlającej zadania racjonowania siły roboczej.

Wszystkie powyższe warunki są niezbędne do efektywnej racjonalizacji wykorzystywanych zasobów i obniżenia kosztów produkcji. Dlatego menedżerowie są zainteresowani podnoszeniem obowiązujących standardów pracy na rozsądnych, progresywnych wskaźnikach, uwzględniających charakterystykę zawodów i intensywność aktywności zawodowej.

Funkcje organizacyjne i planistyczne standardów pracy

Każde przedsiębiorstwo ma własne przepisy dotyczące racjonowania siły roboczej. O skuteczności systemu świadczą wskaźniki ekonomiczne, m.in. wzrost sprzedaży, zwiększony popyt na produkty lub usługi, wzrost konkurencyjności. Najlepiej byłoby, gdyby normy pracy obejmowały zdecydowaną większość procesów produkcyjnych i kategorii wykonawców. Istotne jest również to, jak szybko i terminowo opracowywane, przeglądane i wdrażane są nowe znormalizowane wskaźniki.

Rozporządzenie w sprawie systemu racjonowania pracy w produkcji realizuje dwie główne funkcje - planistyczną i organizacyjną. Pierwszy wyraża się w zestawie niezbędnych warunków, bez których harmonijny rozwój i efektywne współdziałanie wszystkich działów, działów, oddziałów przedsiębiorstwa jest niemożliwe, biorąc pod uwagę popyt i podaż konsumentów na rynku. Podstawą jest przepis o racjonowaniu pracy stosowany w przedsiębiorstwie produkcyjnymprocesy planowania dla głównych wskaźników jej podstawowych działań. Prognozy są wykorzystywane we wszystkich sektorach gospodarki w celu ustalenia długoterminowego planu pracy. Wartość skutecznego planowania w dzisiejszych czasach jest trudna do przecenienia. Nieprzypadkowo jest to jeden z wymogów współczesnej gospodarki, ponieważ wprowadzenie najnowocześniejszych systemów oceny wskaźników przyczynia się do stabilnego wzrostu wydajności pracy i bardziej racjonalnego wykorzystania zasobów.

Reglamentacja pełni również funkcję organizacyjną, która pozwala na ustanowienie progresywnych relacji między oddzielnymi elementami łańcucha produkcyjnego, aby znaleźć efektywne wykorzystanie nieodebranych materiałów i zasobów niematerialnych przedsiębiorstwa. Dzięki normom pracy możliwe jest ukształtowanie całościowego systemu produkcji, składającego się z kapitału, sprzętu i pracy oraz wspieranie jego efektywności i produktywności w przyszłości. Zasadniczo racjonowanie pracy, a raczej jej funkcja organizacyjna, jest główną wytyczną w rozmieszczeniu personelu, realizacji procesów optymalizacji struktury przedsiębiorstwa i liczby personelu.

Ekonomiczna i społeczno-prawna celowość racjonowania

W pracach nad racjonowaniem pracy należy zwrócić szczególną uwagę na wpływ naturalnych procesów gospodarczych i praw obowiązujących w naszych czasach. Jeśli pominiemy szereg cech, które są nierozerwalnie związane z modelem współczesnych relacji rynkowych, nie da się zaplanować i obliczyć dokładnej wysokości kosztów pracy,poznaj stopień popytu na produkty gotowe i ich ekwiwalentną wymianę barterową.

Celem ekonomicznym standardów pracy jest ciągłe stymulowanie produktywności, zwiększanie poziomu produktywności przy maksymalnej oszczędności czasu - to definiujące kryteria oceny efektywności stosowanych w przedsiębiorstwie technologii oraz progresywne modele organizacji produkcji proces. Wiele zaleceń dotyczących racjonowania siły roboczej sugeruje preferowanie ekonomicznej opcji zużycia zasobów w celu zminimalizowania kosztów całkowitych.

Ponadto, nowoczesne standardy pracy mają na celu zapewnienie sztywniejszego oddziaływania mechanizmu rynkowego na wzrost wskaźników efektywności pracy i poprawę cech jakościowych. Biorąc pod uwagę, że racjonowanie pracy jest najwygodniejszym narzędziem do porównywania kosztów pracy z gotowymi produktami działalności, ważne jest, aby każdy z podmiotów gospodarczych zapewniał stabilny i wysoki poziom zysku.

Na wyniki ekonomiczne produkcji wpływa również kierownicza funkcja systemu racjonowania. Bez dobrze skoordynowanej pracy kierownictwa w przedsiębiorstwie trudno osiągnąć spójny zwrot na wszystkich elementach łańcucha produkcyjnego. Jeśli przyjrzymy się mechanizmowi kosztów pracy w konkretnym miejscu pracy, to bez wątpienia możemy powiedzieć, że racjonowanie jest zaangażowane w kształtowanie zachowań produkcyjnych personelu. Funkcja zarządcza standardów pracy polega nie tylko na określeniu czasu poświęcanego na określone operacje, ale także na ustaleniu algorytmu ich realizacji. Jakim więcej kierunków ma model organizacji pracy stosowany w produkcji, tym wyraźniejsza wydaje się manifestacja funkcji kierowniczych, które następnie determinują stopień efektywnego zarządzania wszystkimi procesami produkcyjnymi.

Nie można pominąć społecznego znaczenia standardów pracy. W procesie powstawania procesów pracy i opartych na zaufaniu relacji między kierownictwem a personelem szczególną rolę odgrywa zaufanie pracowników do chęci kierownictwa do utrzymania bezpieczeństwa pracy, zwiększenia prestiżu, atrakcyjności pracy produkcyjnej, zadowolenia wykonawców z pracy warunki i nagrody materialne. Ponadto regulacja pracy w dziedzinie prawa określa obowiązki i prawa każdego pracownika, reguluje procedurę interakcji między przedstawicielami szczebla kierowniczego i podwładnymi, zapewniając uzasadnione mechanizmy rozwiązywania pojawiających się konfliktów zgodnie z prawem pracy. Aktywne korzystanie ze standardów pracy pozwala również na ustanowienie wzorowej dyscypliny w produkcji i powstrzymanie jej naruszeń.

Standardy pracy w sektorze outsourcingu

Reglamentacja pracy w produkcji jest błędem, jeśli chodzi o uwzględnienie jednorazowego zdarzenia. Jest to pełnoprawne działanie, które może mieć różny stopień nasilenia, w zależności od takich czynników, jak:

• skala produkcji, struktura organizacyjna;
• branża;
• cechy wytwarzanych produktów lubświadczone usługi;
• cele strategiczne i cele firmy.

Nie można też nie brać pod uwagę kwestii kadrowych, ponieważ tylko specjaliści, ludzie kompetentni w tej branży, powinni zajmować się kwestiami racjonowania pracy. Trendem ostatnich lat jest dążenie przedsiębiorców do przenoszenia niepodstawowych procesów biznesowych poza swoją firmę w celu uwolnienia zasobów na podstawową działalność biznesową i uzyskania większej ilości czasu na jak najefektywniejszą organizację i zarządzanie. Outsourcing jest doskonałym przykładem tego zjawiska. Obecnie maleje liczba firm, które posiadają własne sprzątaczki, logistyków, informatyków, księgowych, kadrowych, prawników i przedstawicieli innych dziedzin zajmujących się realizacją podstawowych procesów produkcyjnych. Zamiast etatowego personelu, funkcje te pełnią pracownicy specjalnych urzędów do świadczenia usług outsourcingowych.

Czy ten model współpracy można nazwać skutecznym w racjonowaniu siły roboczej? Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jeżeli skala działalności nie implikuje stałej obecności w miejscu pracy któregokolwiek z powyższych specjalistów, korzyści z outsourcingu są oczywiste:

• redukcja kosztów pełnienia tych funkcji dzięki oszczędności na wynagrodzeniach i zmniejszeniu obciążeń podatkowych;
• minimalizacja ryzyka „przestojów” w pracy z powodu choroby, urlopu pracowniczego itp.;
• możliwość kontrolowania działań zewnętrznego specjalisty.

Rola racjonowania siły roboczej w biznesie

Jak już wspomniano, w nowoczesnym sektorze produkcyjnym standardy pracy służą jako narzędzie kompetentnego zarządzania, realizującego cel stabilnego i konsekwentnego rozwoju firmy.

Wszystkie procesy w gospodarce są współzależne i wzajemnie powiązane. Jednocześnie szybko rośnie rola czynników ekonomicznych w rozwoju stosunków pracy w okresie kryzysu. Właściciele firm starają się zrobić wszystko, aby uzyskać maksymalny dochód przy minimalnych wydatkach. Każdy przedsiębiorca szuka własnej formuły na sukces, ale generalnie zauważalny jest trend:

• redukcja personelu;
• skutecznie przydzielaj i racjonalnie wykorzystuj zasoby pracy;
• oszczędzaj czas pracy i unikaj marnotrawstwa;
• unikaj czynników, które mogą negatywnie wpłynąć na jakość wytwarzanych produktów lub świadczonych usług.

Jednocześnie sami pracownicy również starają się jak najefektywniej wykorzystać swój czas pracy, ale chcą pracować w bezpiecznym środowisku z zadowalającym stopniem intensywności. W związku z tym wszystkie strony stosunków pracy są zainteresowane racjonowaniem.