Decyzje strategiczne to Istota i cechy, metody podejmowania decyzji

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

Jednym z najważniejszych aspektów przywództwa są decyzje strategiczne. Od dawna wyznaczają kierunek rozwoju przedsiębiorstwa. Jak podejmowane są decyzje i jakie są po drodze pułapki?

Charakterystyka decyzji strategicznych

Decyzje strategiczne to decyzje zarządcze charakteryzujące się następującymi kluczowymi cechami:

• Koncentruje się na perspektywie długoterminowej i stanowi podstawę podejmowania decyzji operacyjnych i działań taktycznych.
• Związane z niepewnością związaną z nieprzewidywalnością zmian w środowisku zewnętrznym i wewnętrznym.
• Wymagają zaangażowania dużej ilości zasobów (finansowych, intelektualnych i pracy).
• Odzwierciedlaj wizję kierownictwa dotyczącą przyszłości przedsiębiorstwa.
• Pomóż organizacji w interakcji ze środowiskiem zewnętrznym.
• Pomoc w dostosowaniu działań organizacji do dostępnych zasobów.
• Dajpomysł planowanych zmian w pracy przedsiębiorstwa.
• Wysoce niepewne i pełne założeń.
• Wymagaj zintegrowanego kompleksowego podejścia do organizacji zarządzania organizacją.
• Wpływają na tworzenie bazy zasobowej i organizację działań operacyjnych.

Rodzaje decyzji strategicznych

Wyróżnia się te rodzaje strategicznych decyzji przedsiębiorstwa:

• Finanse - określenie metod pozyskiwania, gromadzenia i wydatkowania środków materialnych.
• Technologiczne - określenie sposobu wytwarzania produktów lub świadczenia usług.
• Towary-rynek - określanie strategii zachowania na rynku, wielkości produkcji i sprzedaży produktów (świadczenie usług).
• Społeczne - określenie składu ilościowego i jakościowego personelu, cech interakcji i nagród materialnych.
• Zarządzanie - metody i środki zarządzania przedsiębiorstwem.
• Corporate - kształtowanie systemu wartości, a także sposobów dążenia do globalnego celu organizacji.
• Restrukturyzacja - dostosowanie bazy produkcyjnej i zasobowej do zmieniającej się strategii i sytuacji rynkowej.

Kluczowe cele decyzyjne

Wyróżnia się następujące główne cele decyzji strategicznych:

• Osiągnięcie maksymalnej opłacalności pracy przy tym samym zestawie czynności. Wskaźnikami w tym przypadku są wielkość sprzedaży, marże zysku, tempo wzrostu tych wskaźników, dochódo papierach wartościowych, zasięgu rynku, wysokości wypłat dla pracowników, poprawie jakości dostarczanych produktów lub usług.
• Utrzymanie globalnej polityki w zakresie wydatków na badania i rozwój, rozwoju nowych produktów i usług, konkurencyjności, inwestycji, zasobów ludzkich, odpowiedzialności społecznej.
• Szukaj nowych kierunków rozwoju, nowych rodzajów produktów i usług. Wiąże się to z opracowaniem nowej polityki dotyczącej przekształceń strukturalnych w organizacji.

Zasady

Podejmowanie strategicznych decyzji w przedsiębiorstwie odbywa się zgodnie z następującymi zasadami:

• Nauka i kreatywność. W procesie podejmowania decyzji menedżer musi kierować się wynikami badań naukowych i nowoczesnymi osiągnięciami w branży. Niemniej jednak powinno być miejsce na improwizację i kreatywność, które determinują indywidualne podejście do rozwiązania problemu.
• Celowość. Strategiczna decyzja powinna być ukierunkowana na osiągnięcie globalnego celu przedsiębiorstwa.
• Elastyczność. Powinna istnieć możliwość dokonywania korekt związanych ze zmianami w środowisku wewnętrznym i zewnętrznym.
• Jedność planów i programów. Decyzje podejmowane na różnych szczeblach władzy muszą być spójne i zmierzać w jednym kierunku.
• Tworzenie warunków realizacji. Podejmowaniu decyzji musi towarzyszyć tworzenie warunków sprzyjających realizacji planów.

Wymagania dotyczące decyzji strategicznych

Strategiczne decyzje firmy powinnyspełniają następujące wymagania:

• Dźwięk. Decyzje powinny być podejmowane na podstawie dobrze zbadanych, wiarygodnych danych zarówno o samym przedsiębiorstwie, jak io otoczeniu zewnętrznym. Zmniejsza to ryzyko fałszywych przekonań.
• Urząd. Decyzję strategiczną może podjąć tylko osoba, która ma do tego prawo. Ponadto menedżer powinien nadzorować realizację planu w przyszłości i odpowiadać za tę kwestię.
• Kierunkowość. Podjęta decyzja jest wiążąca.
• Żadnych sprzeczności. Decyzje strategiczne i taktyczne, a także wcześniej zdefiniowane cele przedsiębiorstwa muszą być w pełni skoordynowane, ponieważ nie będą działać w oderwaniu od siebie.
• Terminowość. Od momentu zmiany sytuacji do decyzji powinien upłynąć najkrótszy czas. W przeciwnym razie, ze względu na nowe wydarzenia, pomysł może okazać się nieistotny i niepotrzebny.
• Przejrzystość i zwięzłość. Sformułowanie powinno być takie, aby całkowicie wykluczyć niejednoznaczność.
• Optymalne. Strategia powinna w pełni rozwiązywać istniejący problem i przyczyniać się do osiągnięcia celów. Jednocześnie jego wdrożeniu powinny towarzyszyć minimalne koszty czasowe i materiałowe.
• Złożoność. Decyzja musi zostać podjęta z uwzględnieniem wszystkich czynników i warunków specyficznych dla środowiska wewnętrznego i zewnętrznego.

Różne procesy decyzyjne

Podejmowanie strategicznych decyzji obejmuje następujące główne kroki:

• Badanie problemu. Menedżermusi zbierać informacje o stanie organizacji i sytuacji w otoczeniu zewnętrznym. Powinieneś także identyfikować problemy i rozpoznawać ich przyczyny.
• Wyznaczanie celu. Menedżer musi mieć jasne wyobrażenie o tym, jaką pozycję organizacja powinna osiągnąć w określonym czasie. Należy również zdefiniować kryteria, według których będzie oceniany sukces strategii.
• Formułowanie pomysłów. Konieczne jest sformułowanie kilku opcji strategii, które następnie trzeba będzie porównać i wybrać najbardziej konkurencyjną.
• Podejmij strategiczną decyzję w zakresie zarządzania. Opracowane na podstawie porównania wcześniej sformułowanych pomysłów.
• Wdrożenie strategii. Szczegółowe planowanie i realizacja zamierzonego programu.
• Ocena wyników. Po pewnym czasie od przyjęcia strategii analizowana jest zgodność obecnych wskaźników z planowanymi.

Trudności w podejmowaniu strategicznych decyzji

Działalność przedsiębiorcza wiąże się z wieloma trudnościami, przeszkodami i ryzykiem. Jest to szczególnie prawdziwe, jeśli chodzi o dłuższą metę. W szczególności przyjmowaniu strategicznych decyzji zarządczych towarzyszą takie trudności:

• Dynamicznie zmieniające się środowisko zewnętrzne może unieważnić plany firmy. Zwłaszcza jeśli nie są one sformułowane w sposób ogólny, ale opisane szczegółowo.
• Uzyskanie informacji o środowisku zewnętrznym w ilości i jakości potrzebnej do pełnej kompleksowej analizy jest prawie niemożliwe.
• Kiedy menedżerowie podejmują decyzjemają tendencję do upraszczania problemu, co może powodować pewne trudności w przekładaniu pomysłów na rzeczywistość.
• Nawyk stosowania sformalizowanych procedur znacznie zawęża zakres możliwości.
• Pracownicy operacyjni nie biorą udziału w kształtowaniu strategicznych decyzji przez najwyższy szczebel. Tym samym pracownicy nie zawsze są zadowoleni z przebiegu przedsiębiorstwa, co może wpływać na jakość pracy.
• Podejmując decyzję, menedżerowie zwracają niewielką uwagę na sposób jej realizacji.

Rozwiązanie zadań strategicznych

Cel strategiczny to przyszła sytuacja w organizacji lub poza nią, która może mieć wpływ na osiągnięcie celów. Może stanowić jakieś zewnętrzne zagrożenie lub słabość samego przedsiębiorstwa. Rozwiązaniem problemów strategicznych jest korzystne wykorzystanie szansy na ustabilizowanie sytuacji.

Koncepcja została sformułowana jako rozwinięcie planowania strategicznego. Początkowo zakładano, że strategia będzie corocznie weryfikowana i korygowana. Ale doświadczenie pokazało, że towarzyszą temu duże koszty czasu i materiałów, a zatem niepraktyczne. Ponadto prowadzi to do braku decyzyjności ze strony wyższej kadry zarządzającej oraz do niewystarczająco odpowiedzialnego podejścia do zagadnień planistycznych. W związku z tym co kilka lat zaczęto dokonywać rewizji strategii w celu określenia celów strategicznych. Z czasem ten problem został oddzielony od planowania.

Metody analizy

Analiza decyzji strategicznych możeprzeprowadzane za pomocą następujących metod:

• Porównanie - porównanie wartości kluczowych wskaźników w celu zidentyfikowania odchyleń od zaplanowanych parametrów.
• Analiza czynnikowa - ustalenie stopnia wpływu różnych czynników na uzyskaną cechę. Ranking czynników pozwala na sporządzenie planu działania na rzecz poprawy sytuacji.
• Metoda indeksowa - obliczanie wskaźników indeksowych w celu badania stanu zjawisk lub ich elementów w dynamice. Ma zastosowanie do badania złożonych procesów, które nie zawsze są mierzalne.
• Metoda bilansu - porównanie wskaźników efektywności w celu zbadania ich dynamiki, a także określenia wzajemnych wpływów. Związek między obiektami przejawia się w równości wskaźników.
• Metoda substytucji łańcuchowych - uzyskanie skorygowanych wartości poprzez zastąpienie wskaźników bazowych (planowanych) wskaźnikami rzeczywistymi.
• Metoda eliminacji to alokacja wpływu określonego czynnika na wskaźniki wydajności. W takim przypadku wpływ wszystkich innych czynników jest wykluczony.
• Metoda graficzna - porównanie wskaźników planowanych lub podstawowych i raportowanych za pomocą wykresów i wykresów. Pozwala na wizualizację stopnia realizacji strategii.
• Funkcjonalna analiza kosztów - systematyczne badanie, które służy do zwiększenia zwrotu na koszt jednostkowy dla każdego obiektu. Ustalono celowość funkcji wykonywanych przez obiekt.

Zadania

Decyzje strategiczne są integralną częścią zarządzania przedsiębiorstwem. Określają kierunek działania dla kilku osóbkolejne okresy, a zatem wymagają dokładnej analizy. Cele analizy są następujące:

• oszacuj plan produkcji;
• optymalizacja programu ekonomicznego dla każdego warsztatu;
• optymalizacja alokacji zasobów;
• optymalizacja wyposażenia technicznego;
• określenie optymalnej wielkości przedsiębiorstwa jako całości i jego jednostek strukturalnych;
• określenie optymalnej gamy produktów lub listy świadczonych usług;
• określenie optymalnych tras logistycznych;
• określenie wykonalności naprawy, przebudowy i modernizacji;
• porównanie efektywności wykorzystania każdej jednostki zasobu;
• określenie strat ekonomicznych, które mogą wyniknąć z podjętych decyzji.

Poziomy

Planowanie strategicznych decyzji odbywa się na trzech poziomach. Ich zawartość została opisana w poniższej tabeli.

Poziomy	Zawartość
Korporacyjne	- dystrybucja zasobów między działami; - dywersyfikacja działalności w celu zmniejszenia ryzyka gospodarczego; - zmiana struktury organizacyjnej; - decyzja o dołączeniu do dowolnych struktur integracyjnych; - ustanowienie jednej orientacji jednostek
Biznes	- zapewnienie długoterminowej przewagi konkurencyjnej; - kształtowanie cenypolityka; - opracowanie planu marketingowego
Funkcjonalny	- wyszukaj skuteczny model zachowania; - szukanie sposobów na zwiększenie sprzedaży

Typowe modele

Decyzje strategiczne organizacji mogą być podejmowane zgodnie z następującymi modelami:

• Przedsiębiorczość. Jedna upoważniona osoba jest zaangażowana w opracowanie i przyjęcie decyzji. Jednocześnie główny nacisk kładzie się na potencjalne możliwości, a problemy schodzą na dalszy plan. Ważne jest, aby menedżer podjął strategiczną decyzję zgodną z tym, jak on osobiście lub założyciel przedsiębiorstwa widzi kierunek rozwoju.
• Adaptacyjny. Model charakteryzuje się reaktywnymi działaniami na pojawiającymi się problemami, a nie poszukiwaniem nowych możliwości zarządzania. Główny problem tego podejścia polega na tym, że interesariusze promują własną wizję wyjścia z sytuacji. W efekcie strategia jest rozdrobniona, a jej realizacja znacznie bardziej skomplikowana.
• Planowanie. Model ten polega na gromadzeniu informacji niezbędnych do głębokiej analizy sytuacji w celu wygenerowania alternatywnych pomysłów i wyboru optymalnej strategii. Poszukuje się również rozwiązania dla pojawiających się problemów.
• Logiczne. Pomimo tego, że menedżerowie są świadomi misji korporacji, przy opracowywaniu strategicznych decyzji preferują procesy interaktywne, w których przeprowadzane są eksperymenty.

Rodzaje strategii finansowych

Rozwój strategiidecyzje w dużej mierze wpływają na kwestie finansowe. Powodzenie działania w dużej mierze zależy od wsparcia materialnego. W związku z tym warto podkreślić następujące główne rodzaje strategii finansowych:

• Wsparcie finansowe na rzecz przyspieszonego wzrostu. Strategia ma na celu zapewnienie przyspieszonego tempa prac operacyjnych. Przede wszystkim mówimy o produkcji i sprzedaży gotowych produktów. Z reguły stosowanie takiej strategii wiąże się z dużym zapotrzebowaniem na środki finansowe, a także z koniecznością zwiększenia majątku obrotowego.
• Wsparcie finansowe zrównoważonego rozwoju organizacji. Głównym celem jest osiągnięcie równowagi pomiędzy ograniczonym wzrostem działalności a poziomem bezpieczeństwa finansowego. To właśnie wsparcie stabilności tych parametrów pozwala na efektywną dystrybucję i wykorzystanie zasobów materiałowych.
• Antykryzysowa strategia finansowa - zapewnia stabilność przedsiębiorstwa w momencie przezwyciężenia kryzysu działalności. Głównym zadaniem jest stworzenie takiego poziomu bezpieczeństwa finansowego, że nie ma potrzeby zmniejszania wielkości produkcji.

System oceny decyzji strategicznych

Decyzje strategiczne to złożony czynnik, który należy dokładnie ocenić, aby potwierdzić wykonalność i skuteczność. W tym systemie istnieją cztery główne elementy:

1. Motywacja. Przede wszystkim ewaluacją powinien zainteresować się szef organizacji (lub odpowiedzialny kierownik). Chęć wynika zwykle z faktu, żeże powinien istnieć wyraźny związek między proponowaną strategią a filozofią organizacji. Kolejnym motywującym czynnikiem są wyniki finansowe, które będą następstwem pomyślnej realizacji kompetentnej strategii.
2. Zasoby informacyjne. Aby ocena była obiektywna i wiarygodna, konieczne jest posiadanie aktualnych informacji przedstawionych w łatwej do zrozumienia formie. Ważne jest, aby w przedsiębiorstwie zorganizowany był efektywny system gromadzenia i przetwarzania danych zarządczych. Nie bez znaczenia jest również posiadanie systemu przewidywania możliwych rezultatów wdrożenia i realizacji decyzji strategicznej.
3. Kryteria. Ocena decyzji strategicznych odbywa się zgodnie z systemem kryteriów. To kolejność wdrażania i wdrażania, spójność strategii z wymaganiami otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego. Warto też obiektywnie ocenić wykonalność planów strategicznych i główne przewagi w porównaniu z konkurencyjnymi organizacjami.
4. Decyzja oparta na wynikach oceny. Na podstawie uzyskanych danych i wyników przeprowadzonych badań kierownik lub upoważniony kierownik musi stwierdzić celowość wdrożenia lub kontynuacji realizacji danej decyzji strategicznej.

Przeanalizowaliśmy znaczenie i cele strategicznych decyzji w przedsiębiorstwie.