Statek kosmiczny „Postęp”: historia stworzenia

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

Ludzkość poleciała w kosmos w ostatnim stuleciu. W tym czasie technologia kosmiczna dokonała potężnego przełomu. Ale jeśli astronauci pozostają na pokładzie stacji orbitalnych przez dłuższy czas, to istnieje potrzeba transportu przestrzeni ładunkowej, a taki przepływ ładunków musi być regularny. Jednym z najprostszych rozwiązań tego problemu był rozwój pojazdów specjalnych. Na podstawie statku kosmicznego Sojuz, który znajduje się pod kontrolą pilotów, naukowcy stworzyli kosmiczny pojazd towarowy.

Jak narodził się pomysł na statek towarowy (GC)?

Celem organizacji ruchu towarowego jest wydłużenie okresu aktywnego istnienia stacji orbitalnej. Możliwości załogowego statku kosmicznego Sojuz pod względem pojemności niezbędnego wyposażenia wraz z materiałami eksploatacyjnymi niezbędnymi do podtrzymywania życia i pełnego działania stacji i załogi były ograniczone. Dlatego opracowano specjalny statek kosmiczny Progress z maksymalnym wykorzystaniem statku kosmicznego Sojuz (SC), który sprawdził się dobrze pod względem automatycznego lotu.

Parametry

Ważność budowy statku towarowego nie była nawet omawiana. Pytanie dotyczyło tego, kim powinien być.

Jego wymiary, materiały użyte do jego stworzenia oraz sprzęt potrzebny do tego zostały omówione. Wszystkie te pytania były bardzo niejednoznaczne, a niektóre pozostają takie do dziś. Parametry, jakie miał mieć statek Progress, musiały być dostosowane do wymagań ładunku i ilości sprzętu na pokładzie. Twórcy nie byli zgodni co do załogowych i bezzałogowych wersji statku.

W pierwszym przypadku jako główną zaletę wskazano możliwość zwrócenia części materiałów lub sprzętu na ziemię. W drugim wariancie zaletą była oszczędność: wszystkie materiały z wynikami badań musiały zostać zwrócone wraz z załogą. Ekonomia statku była priorytetem.

Projekt

Elementy statku kosmicznego Progress musiały być zaprojektowane w taki sposób, aby wytwarzać jak najmniej szumów dla anten, czujników i paneli słonecznych. Ponadto przestarzały sprzęt wymagał wymiany. I trzeba było to zrobić jak najszybciej. Czas dostawy towarów musiał być ograniczony do minimum, a także uwzględniać nieprzewidziane sytuacje. Działanie systemu sterowania, orientacja i instalacja korekcyjna musiały zostać dostosowane tak, aby zapewniały odpowiedni poziom manewrowania ze stacją orbitalną.

Według obliczeń optymalne wymiary i waga statku towarowego„Postęp” maksymalnie pokrywał się z parametrami statku kosmicznego „Sojuz”. To znacznie uprościło pracę, ponieważ stało się możliwe pełne wykorzystanie instrumentów, zespołów i elementów konstrukcyjnych tego statku. Postanowiono, że sprzęt i materiały, które będą dostarczane na stację, zostaną umieszczone w specjalnym przedziale ładunkowym. Jest uszczelniony i wyposażony w jednostkę dokującą z włazem do wejścia do samego przedziału. Systemy pokładowe znajdują się w instrumentalnej części statku.

Przedziały

W nieszczelnym przedziale, w którym znajduje się również statek transportowy „Progress”, umieszczono układy pneumohydrauliczne. W ten sposób wykluczono wnikanie oparów paliwa do pomieszczenia mieszkalnego. W przypadku wycieku sprężonego gazu ciśnienie wewnątrz szczelnych przedziałów nie powinno przekraczać normy.

Przedział z jednostkami układu napędowego i instalacjami również stał się nieszczelny: orientacja, spotkanie i naprawa.

Pierwsze próbki

Konstruktorzy wzięli pod uwagę takie momenty jak masa startowa pojazdu transportowego Progress, jego maksymalne wymiary ze złożonymi antenami, a te ostatnie nie powinny przekraczać tych w statku kosmicznym Sojuz. Umożliwiłoby to użycie rakiety nośnej do jej wystrzelenia, która umieszcza statek kosmiczny na orbicie.

W rezultacie powstały pierwsze próbki lotu. Prace nad dokumentacją projektową, schematami i dokumentami eksploatacyjnymi prowadzono w latach 1974-1976. Projekt wstępny ukończono w lutym 1974 r. ipierwszy model lotny został przetestowany w 1977 roku, po zakończeniu jego rozwoju w lutym. Pierwszy statek towarowy został wprowadzony na orbitę 21.01.2078

Początkowo „Progress”, statek kosmiczny do transportu towarów, został stworzony w dwóch egzemplarzach. Później rząd zamówił jeszcze 50.

W latach 1978-1994 statki towarowe klasy Progress były wielokrotnie wykorzystywane do eksperymentów. Wśród głównych badań znalazło się stworzenie i przetestowanie prototypowego systemu radaru kosmicznego do wykrywania obiektów powierzchniowych i podwodnych, a także ramowe anteny radiowe o dużych rozmiarach, sprzęt z optyką do komunikacji kosmicznej i reflektory światła słonecznego z kosmosu. Na podstawie GC powstał później moduł Gamma, specjalny automatyczny aparat astrofizyczny.

Wyniki

Doświadczenie operacyjne pokazało, że pierwsze statki kosmiczne Progress M i Progress były w stanie stale dostarczać stacjom orbitalnym niezbędny sprzęt i materiały do ich długiej i owocnej pracy na orbicie. Do 1985 roku były jedynymi automatami.

Statek towarowy powstał głównie na podstawie projektu statku kosmicznego Sojuz. Niemniej jednak wyróżniał się swoimi cechami jakościowymi, dzięki czemu mógł rozwiązywać ważne zadania, które nie były dostępne dla innych urządzeń.

Po długich testach systemów pokładowych i lotniczych, modyfikacje statku kosmicznego Progress potwierdziły ich wysoką niezawodność. W rezultacie 27 statków kosmicznych ładunkowych ukończyło głównyprogramy lotów.

Ponadto statek towarowy stał się efektywną bazą dla różnego rodzaju badań i tworzenia docelowych modułów o różnej złożoności.

Na podstawie jednej z modyfikacji przeprowadzono opracowanie nowego SC „Progress M-2”, przeznaczonego dla międzynarodowej stacji orbitalnej. Możliwe stało się tworzenie większych statków transportowych przy użyciu innych pojazdów nośnych, takich jak Zenith.

Ponadto realistyczne stało się przeprowadzanie złożonych manewrów, badań i opanowanie nowych technologii usuwania odpadów. A wszystko to dzięki stworzeniu wielozadaniowego automatycznego statku towarowego.