Petrodolary to Pojęcie, definicja i historia terminu

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

W latach 1939-1945. Departament Stanu USA i Rada Stosunków Zagranicznych po II wojnie światowej opracowały plan gospodarczy podboju półkuli zachodniej, w tym byłego Imperium Brytyjskiego, oraz większości handlowego i przemysłowego centrum Europy. Celem było utrzymanie niekwestionowanej potęgi USA w regionie z przewagą militarną i gospodarczą, przy jednoczesnym ograniczeniu wpływów państw zdolnych do ingerowania w takie globalne projekty.

Historia waluty światowej: standard złota

Rezultatem tego planu było utworzenie szeregu ponadnarodowych instytucji politycznych i gospodarczych oraz podpisanie szeregu traktatów międzynarodowych, w tym porozumienia z Bretton Woods. Dolar stał się światową walutą, zastępując dotychczasowy standard złota walutą pieniężną. Ameryka ma numer pozycji eksportowejpo pierwsze: aby prowadzić handel międzynarodowy, wszystkie kraje kupują dolary. Związek Radziecki nie przystąpił do porozumienia.

Upadek Bretton Woods

W 1970 roku stało się jasne, że eksperyment kontroli globalnego systemu monetarnego za pomocą pseudozłotego standardu z Bretton Woods nie powiódł się. W sierpniu 1971 roku Nixon ogłosił wycofanie się Ameryki z porozumienia z Bretton Woods z 1944 roku.

Aby dopuścić możliwość spowolnienia gospodarczego - na to rząd USA, Wall Street i Fed nie mogły sobie pozwolić. Stany Zjednoczone wykorzystały całą swoją potęgę gospodarczą i militarną, aby przejąć światowy standard złota – i zawiodły. Trzeba było pilnie zrobić coś, aby popyt na dolara nie spadł.

System petrodolara

Trzy lata później Stany Zjednoczone podpisały umowę z Arabią Saudyjską, na mocy której Saudyjczycy zobowiązali się sprzedawać ropę tylko za dolary i reinwestować zyski w amerykańskie papiery skarbowe. Kraje importujące ropę z Arabii Saudyjskiej muszą przeliczyć swoją walutę krajową na dolary amerykańskie, aby zakończyć transakcję. W zamian za utrzymanie globalnego popytu na swoją walutę, Ameryka obiecała dostarczać broń i chronić pola naftowe przed sąsiednimi krajami, w tym z Izraelem.

Od 1975 roku wszystkie kraje OPEC zgodziły się sprzedawać ropę na tych samych warunkach. W historii petrodolara był to pierwszy etap.

Definicja petrodolarów

Petrodolary danego kraju to dolary amerykańskie zarobione na sprzedaży ropy. Kwoty oceniane dla krajów-eksporterów surowców uzależnione są od ceny ich sprzedaży i wielkości sprzedaży za granicę. Globalna podaż ropy z jednej strony, a globalny popyt z drugiej, prędzej czy później określają rzeczywistą cenę rynkową ropy, niezależnie od jakiegokolwiek zarządzanego systemu cen.

Cena ustalona przez kraje OPEC może być utrzymana tylko tak długo, jak istnieje wystarczający popyt, aby wchłonąć ilość ropy dostarczanej na rynek światowy. Jeśli przekroczy podaż, ropa będzie sprzedawana po wyższej cenie. Odwrotna sytuacja ma miejsce, gdy na rynku panuje przesyt. Znajduje to odzwierciedlenie w cenie po pewnym czasie, niezależnie od ceny dyktowanej przez OPEC.

Petrodolary i ich zależność od kursów walut

zyski petrodolarów to dolary zarobione na sprzedaży ropy, które przekraczają krajowe potrzeby rozwojowe kraju. Nadwyżki petrodolarów zgromadzone w procesie przekształcania wykorzystania podglebia w dochód krajowy i środki trwałe dotyczą produkcji ropy naftowej, która przekracza takie potrzeby, ale zamienia się w podaż pieniądza.

Petrodolary to dochody z ropy denominowane w dolarach amerykańskich. W rzeczywistości zależą one od poziomu inflacji w Stanach Zjednoczonych oraz kursu dolara na walutę krajową eksportera ropy. Ilekroć zmienia się dolar amerykański, aktywa krajów eksportujących ropę zmieniają się o tę samą kwotę. Relacja między dolarem amerykańskim a petrodolarem jest bezpośrednią relacją liniową.

Reinwestycja zysków lub utrata suwerenności

Kraje, które umieszczają petrodolary w Stanach Zjednoczonych, są politycznie zakładnikami kapitału. W przypadku konfliktu rząd USA ma możliwość ograniczenia korzystania z tych aktywów, aż do ich całkowitej konfiskaty, w celu osiągnięcia swoich celów politycznych, gospodarczych lub innych. Jest to bezpośrednie pogwałcenie świętych zasad kapitalizmu i wolności gospodarczej, które Ameryka uwielbia głosić. Jednak rząd USA dwukrotnie użył takiej broni w latach 80. przeciwko aktywom irańskim i libijskim.

Rządy poprzez lokowanie petrodolarów w USA ryzykują utratę części swojej niezależności ekonomicznej i politycznej. Im więcej aktywów ulokowanych w Stanach Zjednoczonych przez dany kraj eksportujący ropę, tym mniej samowystarczalny staje się ten kraj.

Petrodollar i upadek ZSRR

Związek Radziecki zaczął dostarczać ropę do krajów bloku socjalistycznego w październiku 1964 roku i od tego czasu eksport węglowodorów z tego kraju stale rośnie. Po arabskim embargu naftowym w latach 1973-1974 z krajów Europy Zachodniej za dostawy ropy naftowej do ZSRR zaczęły napływać petrodolary. Było to sprzeczne z polityką KPZR, która wolała handlować z innymi krajami w rublach, ale sytuacja gospodarcza w kraju zmusiła ich do wyrażenia zgody na warunki kupujących.

Zależność gospodarki Związku Radzieckiego od cen ropy naftowej odegrała ważną rolę w rozpadzie ZSRR. Załamanie cen towarów przy braku innych wystarczających źródełfinansowanie i uzależnienie od eksportu towarów konsumpcyjnych doprowadziły kraj do zapaści gospodarczej.

Po rozpadzie ZSRR pałeczkę przejęły kraje WNP: Rosja, Kazachstan, Azerbejdżan. W gospodarce rosyjskiej petrodolary – dochody ze sprzedaży węglowodorów – stanowią znaczną część budżetu państwa.

Kraj eksportujący ropę może mieć nadwyżkę petrodolara tylko wtedy, gdy jego zdolność absorpcji jest niższa niż przychody z ropy w danym okresie czasu.

Nadwyżka petrodolara nie odzwierciedla rzeczywistego bogactwa kraju. Jeśli trzymasz dolary, to ich siła nabywcza jest stopniowo zmniejszana przez inflację i niekorzystne kursy walut. Stany Zjednoczone są „mistrzem” obu zmiennych. Dlatego siła nabywcza aktywów petrodolarów krajów eksportujących surowce jest determinowana przez złożony zestaw zmiennych, których trendy i wartości są funkcjami czynników pozostających poza kontrolą tych krajów.

Sprawna dystrybucja petrodolarów na inwestycje krajowe może zwiększyć potencjał produkcyjny kraju eksportującego „czarne złoto” i pracować dla gospodarki kraju. Jednak zależność od importowanych dóbr konsumpcyjnych, w tym ekskluzywnych i rzadkich przedmiotów kolekcjonerskich, zachęca do eksportu ograniczonych zasobów naturalnych, które można wykorzystać do rozwoju krajowego.