Czym jest liberalny styl przywództwa? Autorytarne, demokratyczne i liberalne style przywództwa

2024 Autor: Howard Calhoun | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-17 10:38

Przywództwo to szczególny przypadek zarządzania, zestaw procesów relacji między przełożonymi i podwładnymi, nauczycielem i uczniem. Głównym zadaniem jest zachęcenie pracowników (dzieci) do podejmowania działań, wpływających na świadomość zbiorową i indywidualną. Skuteczność tego procesu z reguły zależy od stylu przywództwa. Należy również pamiętać, że każda osoba ma naturalną skłonność lub rozwinięte umiejętności komunikowania się z ludźmi. To kryterium istotnie wpływa na kształtowanie się stylu zarządzania. Zajmijmy się tym zagadnieniem bardziej szczegółowo.

Koncepcja stylu przywództwa

Styl zarządzania - cechy zachowania i komunikacji kierownika w stosunku do podwładnych. Menedżer, używając go poprawnie, będzie mógł wpływać na pracowników i zmuszać ich do robienia tego, co jest w danej chwili konieczne. We współczesnej nauce pojawiło się kilka koncepcji, które uwzględniają podstawy tworzenia i stosowania stylów zarządzania. Na ich funkcjonowanie mają wpływ określone warunki iokoliczności, które rozważymy dalej. Tradycyjnie istnieją autorytarne, demokratyczne i liberalne style przywództwa.

Jednak, jak pokazuje praktyka, rzadko funkcjonują w czystej postaci, ponieważ duża liczba czynników (zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych) wpływa na ludzkie zachowanie.

Cechy przejawów i form mieszania stylów przywództwa

Po pierwsze, lider pracuje z podwładnymi, różniącymi się poziomem edukacyjnym i kulturowym, światopoglądem, składem osobistym i emocjonalnym. Zauważamy jedną z najbardziej znanych prawidłowości. Im niższe kwalifikacje i poziom kultury można zauważyć u pracownika, tym łatwiej dostrzeże autorytarny styl przywództwa. Wręcz przeciwnie, podwładny, który ma charakter demokratyczny, emocjonalny i otwarty w zachowaniu, nie będzie dobrze współpracował z liderem, który preferuje twardy styl zarządzania i niekwestionowane posłuszeństwo.

Po drugie, na styl zarządzania mają wpływ specyficzne panujące warunki, stopień dojrzałości zespołu i jego spójność. Dlatego w krytycznej sytuacji demokratyczny menedżer będzie często zmuszony do stosowania twardych metod zarządzania pracownikami. Jednocześnie, w spokojnym otoczeniu, może zwolnić tempo, używając liberalnego stylu przywództwa.

Po trzecie, przy wyborze głównych obszarów zarządzania często decydujące znaczenie ma obecność praktycznego doświadczenia i poziom kulturowy menedżera. AutorytatywnyLider często potrafi być przyjazny i otwarty. Wręcz przeciwnie, demokratyczny, z powodu niedostatecznego wykształcenia lub nieumiejętności prawidłowego zachowania się w zespole, potrafi lekceważyć podwładnych. Bardzo często niezdecydowani menedżerowie wykazują w swoim zachowaniu bierność i przykłady liberalnego stylu przywództwa. Działając w ten sposób uwalniają się od odpowiedzialności za wynik działań firmy.

Autorytarny (dyrektywa) styl przywództwa w organizacji

Cechy charakterystyczne dla niego to:

• wysoce scentralizowane kierownictwo;
• jedność dowodzenia w podejmowaniu decyzji, wyborze celów i środków do ich osiągnięcia;
• lider jest odpowiedzialny za wyniki firmy, nie ufa podwładnym i nie pyta ich o opinię ani radę;
• główna forma zachęt dla pracowników - instrukcje i kary;
• ścisła kontrola nad działalnością każdego podwładnego;
• niemożność i niechęć do uwzględnienia interesów pracowników;
• w procesie komunikacji dominuje szorstkość, nieprzyjazny ton, nietaktowność i często chamstwo.

Niewątpliwymi zaletami stosowania stylu zarządzania dyrektywnego są: maksymalna koncentracja wszelkiego rodzaju zasobów, uporządkowanie i umiejętność przewidywania końcowego wyniku nawet w trudnej sytuacji. Jednak powstrzymywanie indywidualnej inicjatywy i jednokierunkowy przepływ zamówień od góry do dołu prowadzi do tego, że informacje zwrotnez podwładnymi jest nieobecny. Często prowadzi to do powstawania biernych i niezainteresowanych wynikami zachowań pracowników firmy.

Demokratyczny (uczelniany) styl przywództwa w organizacji

Cechy charakterystyczne dla niego to:

• chęć kierownika do wypracowania rozwiązań uzgodnionych z pracownikami i zastępcami;
• podział odpowiedzialności i władzy między podwładnymi;
• stymulowanie inicjatywy pracowników;
• regularne i terminowe informowanie zespołu o wszystkich ważnych sprawach;
• przyjazna i uprzejma komunikacja;
• obecność sprzyjającego klimatu psychologicznego w zespole;
• nagrodą dla pracowników jest osiągnięcie przez firmę pozytywnego wyniku.

Lider zawsze słucha i wykorzystuje każdą konstruktywną propozycję, organizując szeroką wymianę informacji, angażując podwładnych we wszystkie sprawy organizacji. Odpowiedzialność za podjęte decyzje nie zostanie jednak przeniesiona na pracowników. Środowisko, które tworzy przywódca-demokrata, przyczynia się do tego, że autorytet menedżera wzmacnia jego osobisty autorytet.

Liberalny styl przywództwa: plusy i minusy

Ten gatunek wyróżnia się różnorodnością form, których wybór zależy od wielu czynników. Zacznijmy od jego funkcji. Liberalny styl przywództwa charakteryzuje się następującymi cechami.

Po pierwsze, jest to obecność minimalnego udziału menedżera wproces zarządzania zespołem. Podwładni mają wolność, są pozostawieni samym sobie. Praca pracowników jest rzadko nadzorowana. Taka cecha liberalnego stylu przywództwa, jak oderwanie się od problemów firmy, często prowadzi do utraty funkcji kierowniczych i nieznajomości rzeczywistego stanu rzeczy.

Po drugie, pytania i problemy rozwiązuje wyłącznie zespół, a jego opinia jest akceptowana jako niepisane prawo. Kierując się liberalnym stylem przywództwa, menedżer zazwyczaj podąża za nim, podobnie jak reszta pracowników.

Po trzecie, komunikacja z podwładnymi odbywa się wyłącznie poufnie, kierownik stosuje perswazję, perswazję i próbuje nawiązać kontakt osobisty.

Liberalny styl przywództwa nie jest wybierany przypadkowo. Zwykle staje się optymalny w określonych sytuacjach i przy określonych cechach zespołu. Podkreślmy kilka form mieszanych.

Liberalne demokratyczne rządy w organizacji

Liberalno-demokratyczny styl przywództwa oznacza, że menedżer ma pełne zaufanie do swoich podwładnych. Co więcej, tylko na pierwszy rzut oka wydaje się, że taki stan rzeczy może prowadzić do braku zarządzania firmą.

Tak mieszany liberalny styl przywództwa charakteryzuje się tym, że wykonawcy najprawdopodobniej lepiej niż szef rozumieją wszystkie zawiłości aktywności zawodowej. Jest to zwykle popularne w kreatywnych zespołach, w których pracownicy potrzebują niezależności i wyrażania siebie.

Autorytarno-liberalny styl przywództwa w organizacji

Charakteryzuje się pewną dwoistością w podejmowaniu decyzji menedżerskich. Z jednej strony menedżer zapewnia swoim pracownikom maksymalną swobodę w rozwiązywaniu problemów produkcyjnych. Ale jednocześnie wymaga pozytywnych rezultatów, bez zagłębiania się w problemy i bez nakładania odpowiedzialności.

Taki liberalno-permisywny styl przywództwa często prowadzi do samowoli i anarchicznego zachowania jego zastępców wobec pracowników.

Demokratyczny styl zarządzania w działalności dydaktycznej

Nauczyciel, który demonstruje to w komunikacji z uczniami, koncentruje się na rozwoju uczniów. Angażuje każdego ucznia we wspólne zadanie. Ten styl jest jednym z najskuteczniejszych sposobów organizowania interakcji między uczniami a nauczycielem. Nauczyciel polega na inicjatywie klasy.

Autorski styl zarządzania w działalności pedagogicznej

Nauczyciel zazwyczaj podejmuje decyzje i eliminuje problemy z życia zespołu klasowego. Nauczyciel uważa za konieczne określenie konkretnych celów na podstawie swoich pomysłów. Bardzo ściśle kontroluje proces wykonywania każdego zadania i samodzielnie ocenia osiągnięte wyniki. Ten styl to realizacja taktyki opiekuńczej i dyktowania. W przypadku, gdy uczniowie zajmą stanowisko opozycyjne, nauczyciel rozpoczyna konfrontację.

Liberalny styl zarządzania w działalności dydaktycznej

Często opisywany jest jako protekcjonalny i anarchiczny. Liberalny styl przywództwa pedagogicznego charakteryzuje się tym, że nauczyciel rzadko bierze na siebie odpowiedzialność. Zwykle wykonuje obowiązki formalnie, wycofuje się z procesu zarządzania zespołem klasowym, unika mentoringu i edukacji, ograniczając się do pełnienia wyłącznie funkcji dydaktycznych.

Liberalny styl przywództwa stosuje taktykę nieingerencji, demonstruje obojętność i brak zainteresowania problemami społeczności szkolnej. Oczywiście takie podejście nie może pozostać bez konsekwencji. Liberalny styl przywództwa charakteryzuje się tym, że traci się szacunek uczniów i kontrolę nad nimi, pogarsza się dyscyplina. Taki nauczyciel nie jest w stanie pozytywnie wpłynąć na rozwój osobisty uczniów.

Posłowie

Każda osoba, w zależności od poglądów, charakteru, indywidualnych cech psychologicznych, wypracowuje własny styl zarządzania. Wybór efektywnego kierunku zależy od wielu czynników:

• Styl autorytarny jest zalecany, gdy organizacja przechodzi kryzys menedżerski i sytuacja wymyka się spod kontroli;
• demokratyczny - jest optymalny, gdy grupa robocza jest wystarczająco dojrzała, pracuje w stałym tempie, jest dyscyplina i porządek;
• Liberalny styl przywództwa jest niezbędny, jeśli grupa robocza ma działać samodzielnie.